آفت زنجره مو
زنجره مو که به اصطلاح کشاورزان جیرجیرک دشتی یا سیرسیرک نیز نامیده می‌شود یکی از خسارت زا ترین آفت تاکستان های ایران است،خسارت زنجره مو در برخی باغات به ۴۰ تا ۵۰ درصد و در برخی مناطق انگورکاری تا ۹۰ درصد نیز می‌رسد.
زیست شناسی و چرخه زندگی
این حشره دارای سه مرحله زیستی حشره کامل، پوره و تخم می باشد، در حشره بالغ اندازه بدن در ماده ها ۲8-۲3 و در نرها ۲4-۲0 میلی‌متر است. رنگ بدن سبز روشن تا سبز مایل به قهوه ای است. چشم ها فیروزه ای بعضا سیاه تا قهوه ای می‌باشد. دو خط سبزرنگ یکی عقب سر و دیگری پایین تر از آن و بالای بال ها دیده می‌شود و نر این حشرات تولید صدا می‌کنند. این آفت دارای ۴ سن پورگی است که هرکدام از این مراحل دارای ویژگی‌هایی هستند. پوره ها در داخل خاک به سر می‌برند و تغذیه آنها هم از شیره گیاهی ریشه صورت می‌گیرد ، درحالی که حشرات بالغ بیرون از خاک زندگی می‌کنند و تغذیه آنها هم از شیره بخش‌های گیاه است. پوره های سن آخر بعد از مناسب شدن هوا در محیط بیرون از خاک خارج و پس از پوست اندازی به حشره کامل تبدیل می‌شوند. حشره کامل به مدت سه ماه و تا شهریور فعالیت دارد و پس از خروج و تغذیه، جفت‌گیری و سپس تخم ریزی می‌کند.
خسارت زنجره مو
خسارت اصلی این آفت در مرحله پورگی آن است که حدود 4 سال طول می کشد و در این مرحله پوره ها از ریشه درخت تغذیه می کنند. خسارت حشرات بالغ نیز از طریق تخم ریزی روی شاخه ها و قطع آوندها می باشد.
علائم خسارت شامل:
کاهش ارتفاع گیاه، کاهش اندازه و زردی برگ ها و کاهش شدید اندازه خوشه ها و حبه ها می باشد. بوته های شدیدا آلوده خشک می شوند و در شاخه هایی که تخم ریزی آفت صورت گرفته، جریان شیره گیاهی دچار اختلال شده و رشد شاخه متوقف می گردد. ظهور حشرات بالغ از خرداد ماه آغاز شده و بسته به شرایط آب و هوایی هر منطقه تا مهر ماه ادامه می یابد.
کنترل زنجره مو
کنترل زراعی:
- هرس و سوزاندن شاخه های آلوده به تخم در طـي فصـل بهار و اوايل تابستان.
- رعايت اصـول باغبـاني: شـامل رعايـت فواصـل آبيـاری و تغذيه، هـرس و تربيـت مناسـب براسـاس دسـتورالعمل هـای کارشناسان
- در صورت تراکم بالای جمعيت آفت، کاربرد روش های مختلف در قالب برنامه مديريت تلفيقي آفت در طي مدت حداقل ۴ سال و به صورت همگاني در منطقه توصيه می‌شود.
کنترل شیمیایی:
- استفاده از حشره کش های گرانول فيپرونيـل (ریجنـت) بــه میزان ۵۰ گــرم بــه ازای هــر درخــت
- کنفیدور با غلظت های ۱۵ تا ۲۰ میلی لیتر در ۲۰ لیتر آب به ازای هر درخت. و يا تيامتوکسام )آکتـارا( به میزان ۲۰ گرم، به صورت کاربرد از طریق خاک در سطح سایه انداز درخت مو ، قبل از آغاز پرواز حشرات کامل زنجـره در اواخـر بهار
- محلول پاشـي درختـان انگـور بـا کـائولين فـرآوری شـده WP، با غلظت ۵ درصد، حداکثر در دو مرحله به فاصله يک ماه، جهت جلوگیری از تخمگذاری آفت. زمان شروع محلول پاشي، قبل از ظهور حشرات کامل و فعاليت آن ها می‌باشد. که حدودا مصادف بـا اواخـر خـرداد الـي تيرماه است. در ضمن با توجه به باقيماندن کـائولين روی ميوه ها، مصرف آن فقط برای تاکستان هايي که انگور آن برای مصرف تازه خوری و يا توليد کشمش تيزابي استفاده مي شود. توصيه گردیده از کاربرد آن در تاکسـتان هـايي کـه انگـور آن جهت توليد کشمش به روش آفتابي و يا سايه آفتاب اسـتفاده ميشود، خودداری شود.
بهترین موقع مبارزه شیمیایی در ماهای مرداد و شهریور است که فعالیت پوره ها در قشر سطحی خاک می باشد . بعلاوه در این موقع تعداد زیادی پوره های سن چهارم در حال کامل شدن و خروج از خاک هستند.
نمونه خسارت زنجره در بوته انگور
